Sevgili okuyucularım 12 Şubat 2022 günü İzmir Kent Konseyi seçimleri yapılacak. Çoğunuz böyle bir konseyin varlığından haberdar olmayabilirsiniz. Haberdar olanların da çok az bir kısmı bu konseyin görev ve sorumluluk alanlarını bilmez. İşin aslı ben de geçen seçimlerde başkanlığına adaylığımı koyana kadar konseyin sivil toplum örgütlerinin şehirlerine katkı sağlama platformu olduğunu biliyordum. Yani devleti temsilen Valilik ve bağlı birimleri, Belediye başkanlığı ve bağlı birimlerinin yanında şehrin sivil toplum örgütlerinin güçlü bir dayanışması olduğunu düşünmüş. Safiye şekilde başkanlığa adaylığımı koymuş, kendimce tüm sivil tolum örgütlerini ziyaret etmiş, projelerimi aktarmış ve desteklerini aldığımı sanmıştım. Ama işin aslı hiç de öyle değil. Bu son derece örgütlü yürütülen, kişilerden ziyade siyasi dayanışma ile sürdürülen bir bilek güreşiymiş. Ciddi bir kadın dayanışması var. Hatta bir hanımefendi “Gönlüm sizden yanaydı hocam, size oy vermek için geldim, ama sandık önünde kadın dayanışmasına kurban gittiniz.” dedi. Saygı duyarım, kadınların birbirine destek olduğunu görmek mağlubiyetime yol açmış olsa da aldığım ders açısından ve Nazik Işık gibi bir hanımefendiyi tanımama vesile olduğu için karlı sayılırım. Yarınki seçimlerde de yine siyasetin sinsi ayak oyunları ile başkanı değiştirme çabalarına tanıklık ediyorum. Geçen seçimde seçilmesi için çaba sarf edenler, bugün bir başka aday için kulis yapıyorlar. Tabii muhalif adaylarda diğer siyasi mercilere dayanarak konum almaya çalışıyor. 300’ün üzerinde delege oy kullanacak. Alınacak oyları verilen sözlere göre sayarsak sanırsınız 5000 kişi oy kullanacak. Herkes mavi boncuk dağıtıyor, Hipokratik yüzlülüğün bini bir para. Oy kullanmak için başvuran derneklerin isimlerini görseniz, kuruluş tarihlerine baksanız, imzaları kontrol etseniz T.C. savcısı olarak dava açarsınız. Dernekler masası ile Kent Konseyi mevcut yönetimi hangi dernek legal, hangi dernek Federasyon üyesi diye kılı kırk yarıyor. Bence bu işlerin daha kurumsal olarak devlet tarafından denetlenmesi gerekli. Dernekler masası güncel FEDERASYON listelerini ve onların altındaki dernekleri resmi olarak başvuru son gününden sonraki gün Kent Konseyine göndermeli. Düzenlemeye göre her federasyon sadece bir temsilci (dernek) oy hakkına sahip oluyor. Yani biz federasyona bağlı değiliz diyen mi arasın, federasyondan gelen listelerde falanca dernek üyemizdir denilmesine rağmen hayır üye değilim diye beyan gönderen dernekler mi ararsın böyle bir toz duman oluyor seçimlerin öncesi. Kent Konseyi mevcut yönetimi, geçen seçim öncesinde de, bu seçimde olduğu gibi geceli gündüzlü bu seçimlerin sağlıklı olması için resmi temsilcileri belirlemek için olağanüstü gayret sarf ediyor. Siyasetten arınmış bir Kent Konseyleri şehirleri için çok daha yararlı olacaktır. İşin zor kısmı burada bitmiyordur eminim.
Size biraz Kent Konseyi çalışma prensiplerinden bahsetmek isterim. 8/10/2006 tarihinde 26313 hayata geçen KENT KONSEYİ YÖNETMELİĞİ, 6/6/2009’da 27250 sayı ve 23/5/2019’da 30782 sayı ile yapılan değişikliklerin Resmî Gazetede yayımlanması ile bugünkü son halini almıştır. Buna göre;
Kent Konseyinin Amacı: Kent yaşamında, kent vizyonunun ve hemşerilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım, yönetişim ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmeye çalışan kent konseylerinin çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir. 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 76. maddesine dayanılarak hazırlanan yönetmeliğe göre;
(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Belediye: Kent konseyi oluşumuna yardım ve destek sağlayan belediyeyi,
b) Kent konseyi: Merkezi yönetimin, yerel yönetimin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve sivil toplumun ortaklık anlayışıyla, hemşehrilik hukuku çerçevesinde buluştuğu; kentin kalkınma önceliklerinin, sorunlarının, vizyonlarının sürdürülebilir kalkınma ilkeleri temelinde belirlendiği, tartışıldığı, çözümlerin geliştirildiği ortak aklın ve uzlaşmanın esas olduğu demokratik yapılar ile yönetişim mekanizmalarını,
c) Meclisler ve çalışma gurupları: Kadın ve gençlik meclisleri başta olmak üzere kent konseyinin görev alanlarında, yönetişim anlayışına dayalı ve sürdürülebilir kalkınma içinde çeşitli toplum kesimlerinin kent yönetimine katkıda bulunmalarını, kaliteli ve yaşanabilir bir kentin yönetiminde aktif rol almalarını hedefleyen ve gönüllülük esasında oluşmuş ortak yapıları,
ç) Yerel gündem 21 programı: Birleşmiş Milletler Rio Yeryüzü Zirvesinde 1992 yılında kabul edilen ve 21 inci yüzyılın gündemini belirleyen Gündem 21 başlıklı Eylem Planının 28 inci bölümü uyarınca, yerel yönetimlerin öncülüğünde, sivil toplumun ve diğer ortakların, birlikte kendi sorunlarını ve önceliklerini belirleyerek, kentleri için Yerel Gündem 21 olarak adlandırılan 1997 yılından itibaren uygulanan Türkiye Yerel Gündem 21 Programını,
d) Yönetişim: Saydamlık, hesap verebilirlik, katılım, çalışma uyumu, yerindelik ve etkinlik gibi kriterlere dayanan, çok aktörlü ve toplumsal ortaklıklara dayalı yönetim anlayışını,
e) YG21: Yerel Gündem 21’i, ifade eder.
Kent Konseyinin kuruluşu, görevleri ve çalışma ilkelerine gelirsek;
Kent Konseyleri belediye teşkilatı olan yerlerde, mahalli idareler genel seçim sonuçlarını izleyen 3 ay içinde, 8 inci maddede belirtilen üyelerden oluşur.
Kent konseyi genel kurulu ilk toplantısını yapmak üzere belediye başkanının çağrısı ile toplanır. Belediye başkanının başkanlığında toplanan genel kurul, toplantıyı idare etmek üzere üyeleri arasından en az üç kişiden oluşan divan kurulunu seçer.
Divan kurulunun oluşturulmasından sonra, kent konseyi yürütme kurulu ve kent konseyi başkanı seçilir.
Kent konseyinin görevleri;
a) Yerel düzeyde demokratik katılımın yaygınlaştırılmasını, hemşehrilik hukuku ve ortak yaşam bilincinin geliştirilmesini, çok ortaklı ve çok aktörlü yönetişim anlayışının benimsenmesini sağlamak,
b) Sürdürülebilir gelişmenin sağlanması ve bu konuda ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik planların hazırlanması ve uygulanmasını sağlamak,
c) Kente ilişkin temel stratejiler ve faaliyet planlarının belirlenmesinde, uygulama ve izleme süreçlerinde tüm kenti kapsayan ortak bir aklın oluşturmasına katkıda bulunmak,
ç) Yerellik ilkesi çerçevesinde katılımcılığı, demokrasiyi ve uzlaşma kültürünü geliştirmek,
d) Kentin kimliğine ilişkin tarihi, kültürel, doğal ve benzeri değerlere sahip çıkmak ve geliştirmek,
e) Kent kaynaklarının etkili, verimli ve adil kullanımına katkıda bulunmak,
f) Sürdürülebilir kalkınma anlayışına dayalı kentin yaşam kalitesini geliştiren, çevreye duyarlı ve yoksulluğu giderici programları desteklemek,
g) Sivil toplumun gelişmesine ve kurumsallaşmasına katkıda bulunmak,
ğ) Çocukların, gençlerin, kadınların ve engellilerin toplumsal yaşamdaki etkinliklerini arttırmak ve yerel karar alma mekanizmalarında aktif rol almalarını sağlamak,
h) Kent yönetiminde saydamlık, katılım, hesap verebilirlik, öngörülebilirlik ilkelerinin uygulanmasına katkıda bulunmak,
ı) Kent konseyinde oluşturulan görüşlerin değerlendirilmek üzere ilgili belediyeye gönderilmesini sağlamaktır.
Çalışma ilkeleri; YG21 süreci kapsamında, kentine sahip çıkma, aktif katılım ve çözümde ortaklık ilkelerinin bütünlüğünde, kentlerin yaşanabilir bir geleceğe taşınmasına katkıda bulunmak,
Türkiye Cumhuriyeti Devletinin imzaladığı ve onayladığı Birleşmiş Milletler Zirveleri ile diğer uluslararası sözleşmelerde kent ve kent yaşamına yönelik temel ilkeleri hayata geçirmek,
Kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini ön planda tutmak,
Kent konseyi, uluslararası gelişmeleri ve ülke koşullarını gözeterek, tarafsız bir yaklaşımla görüş ve önerilerini oluşturmak, katılımcılığı ve ortak akla dayanan uzlaşmayı esas almak, değişimi ve yenilikleri önceden fark ederek sonuç odaklı çalışma kültürünü benimsemektir.
Kent konseyi üyeliği; Kent konseyi; merkezi yönetimi, yerel yönetimi, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını ve sivil toplumu ortaklık anlayışı ile buluşturmak üzere aşağıda belirtilen kişi, kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşur: Mahallin en büyük mülki idare amiri veya temsilcisi, Belediye başkanı veya temsilcisi, sayısı 10’u geçmemek üzere illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar tarafından belirlenecek kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, mahalle sayısı yirmiye kadar olan belediyelerde bütün mahalle muhtarları, diğer belediyelerde belediye başkanının çağrısı üzerine toplanan mahalle muhtarlarının toplam muhtar sayısının yüzde 30’unu geçmemek ve 20’den az olmamak üzere kendi aralarından seçecekleri temsilcileri, beldede teşkilatını kurmuş olan siyasi partilerin temsilcileri, üniversitelerden ikiden fazla olmamak üzere en az bir temsilci, üniversite sayısının birden fazla olması durumunda her üniversiteden birer temsilci, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, noterlerin, baroların ve ilgili dernekler ile vakıfların temsilcileri, kent konseyince kurulan meclis ve çalışma gruplarının birer temsilcisi.
Organları;
a) Genel Kurul
b) Yürütme Kurulu
c) Meclisler ve çalışma grupları
ç) Kent konseyi başkanı
Genel kurul; Genel kurul, kent konseyinin en yetkili organı olup 8 inci maddede sayılan üyelerden oluşur. Genel kurul, her yıl ocak ve eylül aylarında yapacağı iki toplantıdan az olmamak üzere, üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır.
Genel kurula kent konseyi başkanı başkanlık eder. Başkanın bulunmaması halinde yürütme kurulunun en yaşlı üyesi toplantıya başkanlık eder. Genel kurul; yürütme kurulunun, meclislerin ve çalışma gruplarının seçim ve çalışma esaslarını, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla, çalışma yönergesi ile belirler.
Yürütme kurulu, genel kurul tarafından birinci dönem için iki, ikinci dönem için üç yıl görev yapmak üzere seçilen, kadın ve gençlik meclis başkanlarının da yer aldığı en az yedi kişiden oluşur. Yürütme kuruluna kent konseyi başkanı, bulunmaması halinde yürütme kurulunun en yaşlı üyesi başkanlık eder. Genel kurulun gündemini tespit eder ve genel kurul tarafından oluşturulan görüşleri ilgili belediyeye sunar ve uygulamayı izler.
Kısaca ilginizi çekecek kadar bilgiyi özetledim. Yarınki seçimli genel kurulda bu görevi Pandemi koşullarında layıkıyla yaptığına şahit olduğum Nazik Işık hanımefendinin yeniden seçildiğini görmek dileğiyle. Bu arada Ege Üniversitesi bugüne kadar hiç delege göndermediği Kent Konseyine, Sayın Rektörümüz Prof. Dr. Necdet Budak’ın uygun görmesiyle beni temsilci olarak görevlendirmiştir. Üniversite temsilcisi arkadaşlarımın güveniyle Yürütme Kurulunda yer alarak şehrimizle Üniversitelerimizin bütünleşmesini sağlamak adına elimden geleni yapacağım. Hayırlı haftalar.
