Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin Hanehalkı Tüketim Harcaması verilerini yayımladı. Hanehalkı Bütçe Araştırması sonuçlarına göre, Türkiye genelinde tüketim amaçlı yapılan harcamalar içinde en yüksek pay yüzde 26 ile konut ve kira harcamalarına ayrıldı. Veriler, gelir grupları ve hane yapısına göre harcama alışkanlıklarında dikkat çekici farklılıklar olduğunu ortaya koydu.
Konut ve kiraya en yüksek pay ayrıldı
TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre, hanehalklarının toplam tüketim harcamalarında konut ve kira harcamaları yüzde 26’lık oranla ilk sırada yer aldı. Ulaştırma harcamaları yüzde 21,6 ile ikinci sırada, gıda ve alkolsüz içecekler ise yüzde 18,1 ile üçüncü sırada yer aldı.
Eğitim, eğlence ve sağlığa en az harcama
Toplam harcamalar içinde en düşük payı alan gruplar ise yüzde 0,7 ile sigorta ve finansal hizmetler, yüzde 1,6 ile eğitim hizmetleri ve yüzde 2,3 ile eğlence, kültür ve sağlık harcamaları oldu.
Gelire göre harcama dağılımı değişiyor
Gelir gruplarına göre harcama dağılımında çarpıcı farklar dikkat çekti. En yüksek gelir grubundaki hanehalkları, ulaştırmaya yüzde 26,6, konut ve kiraya yüzde 22,1, gıdaya ise yüzde 12,8 pay ayırdı. En düşük gelir grubundakiler ise, konut ve kiraya yüzde 33,2, gıdaya yüzde 30,4 ve ulaştırmaya sadece yüzde 10,1 oranında harcama yaptı.
Gelir kaynağı harcama tercihlerini etkiliyor
Temel gelir kaynağı maaş, ücret ve yevmiye olan haneler; konut ve kiraya yüzde 24, gıdaya yüzde 16,4, ulaştırmaya ise yüzde 23 oranında harcama yaptı. Müteşebbis geliri olan hanelerde ise ulaştırma harcamaları yüzde 26,4 ile öne çıktı.
Tek kişilik haneler konuta daha fazla harcama yapıyor
Hanehalkı büyüklüğüne göre yapılan değerlendirmeye göre; tek kişilik haneler konut ve kiraya yüzde 35,2 ile en yüksek oranı ayırdı. Altı ve daha fazla kişilik hanelerde ise gıdaya yüzde 24,7, konuta yüzde 22,4 ve ulaştırmaya yüzde 20,4 oranında harcama yapıldı.
En fazla israf meyve ve sebzede
Gelir düzeyi arttıkça gıda israfının arttığı gözlendi. En çok israf edilen ürünler yüzde 40,1 ile taze meyve ve sebzeler olurken, bunu yüzde 32 ile ekmek ve yüzde 14,3 ile süt ve süt ürünleri takip etti.
