Ege Saati’nin 5 Kasım 2025 tarihli ‘Mavi Vatan Yunan’a emanet’ manşeti gündem yarattı. Avrupa Birliği destekli kıyı izleme projesi, stratejik verilerin yabancı firmalara açılması nedeniyle güvenlik riski tartışmasını alevlendirdi.
ÖZEL HABER-Mürvet KUBAY
Manşetimizi değerlendiren CHP Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, projenin milli güvenlik boyutuna dikkat çekerek, bilimsel işbirliği adı altında stratejik verilerin kontrolsüz biçimde dışa aktarılmasının “uzun vadede ülke güvenliğini zedeleyebileceğini” vurguladı. Bağcıoğlu, “Bilgi en güçlü silah; denetim mekanizmaları devrede olmalı” dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yürütücüsü olduğu “Türkiye’deki Göller, Sulak Alanlar, Kıyı Bölgeleri ve Nehirler Üzerinde İklim Değişikliğinin Değerlendirilmesi” projesi, Yunanistan merkezli PLANET S.A. şirketinin yer aldığı konsorsiyuma ihale edildi.
Avrupa Birliği finansmanıyla yürütülen proje, Türkiye kıyılarında hidrografik, oşinografik ve coğrafi verilerin toplanmasını kapsıyor. 36 ay sürecek çalışma, 2 milyon 725 bin euro bütçeyle yürütülecek.
Veriler stratejik
Proje kapsamında Türkiye’nin kıyı limanları, gölleri, sulak alanları ve nehirleri için ayrıntılı haritalar hazırlanacak. Elde edilecek veriler arasında dalga yüksekliği, kıyı erozyonu, taşkın riski, su akışı ve deniz seviyesi yükselmesi gibi bilgiler bulunuyor. Uzmanlara göre bu veriler sadece çevresel analizler için değil, aynı zamanda kıyı savunması ve afet yönetimi açısından stratejik nitelikte.
‘Bilgi en güçlü silahtır’
CHP Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, projenin milli güvenlik boyutuna dikkat çekti. Bağcıoğlu, “AB’nin finanse ettiği ve Yunanistan ortaklı bir konsorsiyum tarafından yürütülen projenin bilimsel açıdan katkıları olsa da, aynı zamanda içerdiği hidrografik, oşinografik ve coğrafi veriler itibarıyla stratejik bilgi toplama niteliği de taşımaktadır.
Bu tür veriler, kıyı savunması, askeri değerlendirmeler ve altyapı planlamaları açısından kritik öneme sahiptir. Günümüzde bilgi, en güçlü silah ve en etkin nüfuz aracıdır. Dolayısıyla bu projelerde mutlaka ulusal denetim mekanizmaları devrede olmalı, yabancı ortaklı firmaların veri erişiminde kontrol elden bırakılmamalıdır” dedi.
Bağcıoğlu, bilimsel işbirliği adı altında stratejik verilerin kontrolsüz biçimde dışa aktarılmasının “uzun vadede ülke güvenliğini zedeleyebileceğini” vurguladı.
Veri güvenliği tartışması
Ege Saati’nin haberine göre ihaleye hem yerli hem yabancı birçok firma katıldı. En düşük teklifi veren Yunan merkezli PLANET S.A. ve Türkiye’deki ortakları Ensensei Mühendislik Ltd. Şti. ile PLANET Turkey Yönetim ve Geliştirme A.Ş. konsorsiyumu ihaleyi kazandı. Ancak bazı bürokratik çevreler, düşük teklif gerekçesiyle “veri güvenliği riskinin göz ardı edildiğini” öne sürdü.
Jeopolitik uzmanlara göre proje, çevresel analiz görüntüsü altında jeostratejik veri üretimi niteliği taşıyor. Toplanacak veriler arasında yer alan liman yapıları, dolgu alanları, kıyı setleri, su bütçesi ve dalga enerji yoğunlukları gibi bilgiler, savunma planlamasında kritik kabul ediliyor. Uzmanlar, bu verilerin gelecekte uluslararası davalarda veya enerji arama projelerinde Türkiye aleyhine kullanılabileceği uyarısında bulunuyor.