Uyku eksikliğinin kalp sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri uzun zamandır biliniyor. Ancak İsveç Uppsala Üniversitesi'nden araştırmacılar, sadece üç gece süren uykusuzluğun bile kalp hastalığı riskini artıran biyokimyasal değişiklikleri tetiklediğini gösterdi.
Çalışmada 16 sağlıklı genç erkek, iki farklı uyku düzenini deneyimledi. Birinci aşamada, üç gece boyunca gecelik ortalama 8,5 saat uyudular; ikinci aşamada ise uyku süreleri 4,25 saate indirildi. Her uyku düzeninin ardından katılımcılar kısa ve yüksek yoğunluklu bir bisiklet egzersizi yaptı. Egzersiz öncesi ve sonrası alınan kan örneklerinde yaklaşık 90 farklı protein analiz edildi.
Sonuçlar, uyku kısıtlamasının kandaki enflamatuar (iltihapla ilgili) proteinlerde belirgin artışa neden olduğunu gösterdi. Bu proteinler, vücut stres altındayken veya hastalıklarla savaşırken artış gösteriyor; uzun süre yüksek kalmaları ise damarları zedeleyerek kalp yetmezliği, koroner kalp hastalığı ve düzensiz kalp atışı gibi sorunlara zemin hazırlıyor.
Öte yandan, egzersizin genellikle interlökin-6 ve BDNF gibi sağlıklı protein seviyelerini artırdığı bilinirken, uykusuzluk durumunda bu faydalı tepkiler zayıfladı.
Araştırma ayrıca, kan örneklerinin alındığı saatin önemini de ortaya koydu. Sabah ve akşam protein seviyeleri arasında farklılıklar gözlendi; uyku yoksunluğu ise bu günlük dalgalanmaları daha da belirginleştirdi. Bu da uykunun sadece vücuttaki değişiklikleri tetiklemediğini, aynı zamanda bu değişimlerin en net görüldüğü zaman dilimini de etkilediğini gösteriyor.
Genç ve sağlıklı bireylerde bile sadece birkaç gece kötü uykunun bu tür zararlı etkiler yaratması, özellikle vardiyalı çalışanlar ve uyku düzensizliği yaşayanlar için önemli bir uyarı niteliğinde.
