Her 100 bin kişiye yalnızca 218 hekimin düştüğü Türkiye’de, bu oran Avrupa Birliği ortalamasının yarısından daha az. Nüfus açısından en yakın ülke olan Almanya’da ise aynı oranda yaklaşık 450 doktor görev yapıyor. Bu fark, hastanelerde yoğunluk ve uzun bekleme sürelerine yol açıyor.
Eurostat verilerine göre, 2021 yılında Türkiye’de her 100 bin kişiye düşen doktor sayısı 218 olarak kaydedildi. Yunanistan gibi ülkelerde ise bu oran 629’a ulaşıyor. Türkiye, toplam doktor sayısında Almanya’dan sonra dördüncü sırada bulunsa da, nüfus yoğunluğu nedeniyle kişi başına düşen doktor sayısı düşük kalıyor. 2022 itibarıyla Türkiye’de yaklaşık 194 bin 700 hekim görev yapıyor. OECD raporları, Avrupa genelinde doktor başına düşen hasta sayısının Türkiye’deki kadar yüksek olmadığını gösteriyor; Avrupa’da ortalama 2 binin altında olan bu sayı Türkiye’de 3 bin 500’ü aşıyor.
Türk Tabipleri Birliği, 2023’te rekor sayıda doktorun yurtdışına gitmek için başvuru yaptığını açıkladı. Düşük maaşlar ve şiddet olayları, göçün başlıca sebepleri arasında gösteriliyor. Avrupa’da Avusturya gibi ülkeler, 5,35 doktor oranıyla lider konumda bulunuyor. Türkiye’de aile hekimliği sisteminde bile personel açığı yüzde 16 seviyesinde.
Hükümet, yeni tıp fakülteleri açarak doktor açığını kapatmayı hedefliyor. Ancak, eğitim süresi nedeniyle bunun etkisi yıllar sonra görülecek. Pandemi sonrası doktor göçü hızlanırken, Türkiye Avrupa Birliği aday ülkeleri arasında en düşük doktor oranına sahip durumda. Bu durum acil servislerde uzun bekleme sürelerini beraberinde getiriyor. Sağlık Bakanlığı, 2030’a kadar doktor sayısını artırmayı amaçlıyor. Uzmanlar ise yurtdışındaki Türk doktorları geri döndürmek için teşvikler uygulanmasını öneriyor.
Uzmanlar, Türkiye’de doktor sayısının Almanya’ya göre az olmasını birkaç nedene bağlıyor: Yıllık tıp mezunu sayısı 9-10 binle sınırlı iken Almanya 12-15 bin mezun veriyor. 100’ün üzerinde tıp fakültesi bulunmasına rağmen klinik kapasite ve öğretim üyesi eksikliği, eğitim kalitesini düşürüyor. Ayrıca düşük maaşlar nedeniyle her yıl 2-3 bin hekim özellikle Almanya’ya göç ediyor. Uzmanlar, doktor sayısını artırmak için tıp fakültesi kontenjanının 20 bine çıkarılmasını, uzmanlık eğitiminin hızlandırılmasını ve klinik altyapının güçlendirilmesini öneriyor. Maaşların Avrupa ortalamasına çekilmesi ve yurtdışındaki Türk doktorlara geri dönüş teşviki verilmesi de çözüm yolları arasında.
Sonuç olarak, Türkiye’deki doktor oranı Avrupa ortalamasının yalnızca yüzde 60 seviyesinde kalıyor ve bu durum, sağlık sisteminde reform ihtiyacını açıkça ortaya koyuyor.
