Türk Hava Kurumu’nun (THK) yangın söndürme planından çıkarılması sonrası alevlere havadan müdahalede eksikler sık sık gündeme gelirken bakanlık hava araçları için her yıl milyarlarca para harcayarak ihaleye çıkıyor.
2023-2024 yılları arasında yalnızca kiralama hizmetleri için 7 milyar 863 milyon TL gibi astronomik meblağlar harcanırken, uçakların ve helikopterlerin kalkmaması nedeniyle binlerce hektar orman kül oldu. OGM’nin duyurularına göre; bu sene 13 uçak, 49 helikopterin kiralanması için ihale yapıldı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bünyelerinde. 27 uçak, 105 helikopter ve 14 insansız hava aracı olduğu bilgisini paylaştı.
Tarım Orman-İş Sendikası Onursal Başkanı Şükrü Durmuş, Ege Bölgesi'nde çıkan yangınlarla ilgili açıklama taptı. Yangınların sadece uçak ve helikopterlerle söndürülemeyeceğini belirten Durmuş, orman köylülerinin yok edildiğini ve yangınların çıkmasındaki en önemli sebebin enerji nakil hatları olduğunu ifade etti.
Durmuş, "Yıllardır anlatıyoruz. İçimiz sızlıyor. Ama yangınlar bir tercih meselesi. 186 yıllık geçmişi olan Orman Genel Müdürlüğü, önlem almadan bu yangınlara davetiye çıkarıyor, göz yumuyor. Önceki yıllarda olduğu gibi yine ders alınmadı. Orman yangınları için yapılması gerekenler çok net. Ama ne yazık ki, yasal sorumluluğu olan insanların bunu yapmamaları bir cinayettir. Israrla söylüyorum: Bu bir tercihtir. İnsanların yüreği yanarken, birileri avucunu ovuşturuyor, rant elde ediyor. Bu yangınlar hiç çıkmayabilirdi. İlk önlem, yangın çıkmadan önce alınan önlemdir. İkincisi ise olay yerinde ve zamanında müdahaledir. Öncelikle müdahale etmesi gerekenler orman köylüleridir. Ama orman köylüleri yürütülen politikalar nedeniyle artık yok. Köyden uzaklaştırılmışlardır. Sermayenin rantı uğruna ormanlar peşkeş çekilmiştir" dedi.
Enerji nakil hatlarını denetleyen yok
Yangının çıkış nedenlerinden birinin enerji nakil hatları olduğuna da vurgu yapan Durmuş, "Enerji nakil hatları yangınların nedenidir. Denetimi OGM’dedir, ancak kimse denetlemiyor. Hatlar için gerekli önlem alınmıyor. Örneğin, hatlarda soğutucu trafolar konulmalı. Sıcaklık 40 dereceyi geçince trafo devreye girer ve kabloların esnemesi engellenir. Türkiye genelinde hiçbir hat üzerinde soğutucu yok. Denetleyen olmadığı için soğutucu da konulmuyor. İnsan kaynaklı yangınlar vardır ama en büyük yangın riski enerji nakil hatlarından kaynaklanıyor. Bakanlık denetlerse ve yangınların nakil hatlarından çıktığını belirlerse, şirketlerin büyük tazminatlar ödemesi gerekiyor" diye konuştu.
Yer desteği yetersiz
Yangınların sadece hava desteğiyle söndürülemeyeceğini de açıklayan Şükrü Durmuş, "Bir arazöz içerisinde en az 6 kişi olması gerekirken, şu an 2 kişi görev yapıyor. Bu sayı mutlaka 6’ya çıkarılmalı. Köylülerin anız yakması engellenmeli. Valiliklerin göstermelik ormanlara giriş yasakları uygulanmamalı. Ormanlar denetlenmiyor. Köylünün ormanı koruması için destek verilmeli. Ama siyasi iktidar köylüyü ormana düşman ediyor" ifadelerini kullandı.
Buca'ya sıçrayan yangında 25 araç yandı
Uçaklar ve helikopterler
Yangın söndürmede uçak ve helikopterlerin çok etkin olmadığını savunan Durmuş, sözlerini şöyle sürdürdü: "Uçak ve helikopter ihaleleri de yandaşlar için yapılıyor. Açık ve net konuşuyorum: Adrese teslim ihaleler yapılıyor. Bir helikopterin günlük kirası 8 bin Euro. Uçsun uçmasın, o para ödenmek zorunda. Helikopter uçarsa saatliği 175 Euro ayrıca ödeniyor. Üstelik bu helikopterler düşük kapasiteli. Paralar ihaleler yoluyla yandaşlara gidiyor."
Gece müdahalesi yetersiz
İzmir, Manisa, Aydın ve Muğla illerinde çıkan hiçbir yangına gece havadan müdahale yapılmadığı açıklandı. Tarım Orman İş Genel Başkanı Yusuf Kurt ise “Ordudan kiralandı. Onlar da çok verimli olmadığı için yapılmıyor. Bir hat belirleyip o hat üzerinde uçuyor. O arada yangın da ilerlediği için çok da etkili olmuyor” dedi.
