Av. Elvan Kakıcı Şimşek, ev sahipleri ve kiracılar arasında sıklıkla tartışma konusu olan depozito uygulamasına ilişkin yasal çerçeveyi anlattı. Kiracıdan alınan güvence bedelinin hangi şartlarda iade edilmesi gerektiği, son ay kirasının bu bedelden düşülüp düşülemeyeceği gibi sorulara hukuki açıklık getirdi.
Depozito, güvence niteliğindedir
Av. Şimşek, "Depozito, kiracının taşınmazı kullanımı sırasında oluşabilecek zararları veya sözleşmeye aykırı davranışlardan doğabilecek riskleri teminat altına almak amacıyla alınır. Türk Borçlar Kanunu’nun 342. maddesi, bu ödemeyi “güvence” olarak tanımlar ve sadece sözleşmeyle kararlaştırılması durumunda hukuken geçerli sayar. Kanun, kiracıyı doğrudan böyle bir yükümlülük altına sokmaz; ancak tarafların karşılıklı anlaşmasıyla bu güvenceye yer verilebilir" dedi
Üç aylık kirayı aşamaz
Şimşek sözlerini şöyle sürdürdü: "Konut ve çatılı işyeri kiralarında, sözleşmeyle belirlenen güvence bedeli üç aylık kira bedelini aşamaz. Güvence, para veya kıymetli evrak olarak verilmişse, bu teminat vadeli bir tasarruf hesabında veya bankada muhafaza edilmelidir. Banka, bu teminatı sadece iki tarafın rızası, bir icra takibinin kesinleşmesi ya da kesinleşmiş bir mahkeme kararıyla serbest bırakabilir. Kiraya veren, sözleşmenin sona ermesini izleyen üç ay içinde herhangi bir yasal girişimde bulunmazsa, banka teminatı kiracının talebiyle iade etmek zorundadır."
İade edilmeli
Depozitenin iade edilmesinin şart olduğunu belirten Av. Şimşek, depozitonun bir kazanç kalemi olmadığını, yalnızca belirli şartların gerçekleşmesi durumunda kiracıya iade edilmesi gereken bir güvence olduğunu vurguluyor. Bu bedelin amacı, zarar oluşmadığı takdirde kiracıya aynen geri verilmesidir. Depozito, yalnızca kiralama sürecinde meydana gelen zararların karşılanması amacıyla alınır; bu nedenle taşınmaz sorunsuz şekilde teslim edildiğinde iadesi esastır. Uygulamada sıkça karşılaşılan bir hata, kiracının son ayın kirasını ödemeyip “nasılsa depozitodan düşülür” şeklinde hareket etmesidir. Ancak bu yaklaşım, hukuken geçerli değildir. Depozito, kira borcunu karşılayan bir ödeme olarak kabul edilemez. Kiracı, sözleşme süresi boyunca kira ödemelerini eksiksiz yapmakla yükümlüdür. Ev sahibinin rızası olmaksızın depozitoyu bu amaçla kullanmak, hukuka aykırı bir uygulamadır ve ev sahibine yasal başvuru yollarını açar" diye konuştu.
