İzmir'in Torbalı ilçesine bağlı Yeniköy ve Özbey mahalleleri arasında yer alan Metropolis Antik Kenti’nde kazılar 1989’dan bu yana sürüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncülüğünde İzmir Büyükşehir Belediyesi, Torbalı Belediyesi ve Sabancı Vakfı’nın destek verdiği çalışmalar bu yıl önemli bir keşfe sahne oldu.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Serdar Aybek, bulunan mermer tanrıça başının hem teknik hem estetik açıdan Helenistik heykelciliğine ilişkin önemli bilgiler sunduğunu dile getirdi.
Aybek, bu yılki çalışmaların Agora olduğu değerlendirilen büyük bir kamu yapısında yoğunlaştığını belirterek şunları söyledi:
“Roma döneminde inşa edilmiş bu yapı, Helenistik Dönem’e ait çok sayıda malzeme barındırıyor. Bulduğumuz tanrıça başı muhtemelen 2 bin 200 yıl önce meclis yapısının çevresindeki onurlandırma heykellerinden biriydi.”
Heykelin üretim tekniği de dikkat çekici. Prof. Dr. Aybek, eserde Bergama heykeltıraşlığının karakteristik özelliklerinin görüldüğünü ifade etti:
“Helenistik Dönem’de sıkça kullanılan, parçaların ayrı yontulup birleştirildiği teknik burada da uygulanmış. Bu yöntem özellikle Bergama’da yaygındı. Eserin Bergama etkisiyle yapıldığını veya oradan getirildiğini düşünebiliriz.”
Tanrıça başının üzerinde kimliğini kesinleştirecek semboller bulunmasa da Aybek, yüz ifadesi ve saç stilinin tanrıça heykeline işaret ettiğini vurguladı:
“Metropolis’te daha önce mecliste bulduğumuz bir gövde var. Hestia’ya ait olduğunu biliyoruz. Eğer bu baş o gövde ile uyum sağlarsa eserin Hestia’ya ait olduğunu söyleyebiliriz.”
Mermer başın uzun yıllar toprak altında kaldığı için kalın bir kireç tabakasıyla kaplı olduğunu belirten Aybek, restorasyon sürecini şöyle anlattı:
“Heykelin gözünü deneysel olarak tamamlayıp bakışındaki anlamı ortaya çıkarmaya çalıştık. Yüzdeki pürüzsüzlük ve saçlardaki ince detaylar dönemin sanatçılarının ustalığını gösteriyor. Restorasyon ekibimiz kireç tabakasını temizleyerek eseri ilk günkü formuna yaklaştırdı.”
Metropolis Antik Kenti’nde kazı, düzenleme, uygulama, konservasyon ve restorasyon çalışmaları eş zamanlı olarak devam ediyor.
Yeni bulunan heykel başı, antik kentin sanat ve heykeltıraşlık açısından ne kadar zengin bir mirasa sahip olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
